Rozdział I
Postanowienia ogólne
§1
Nazwa Fundacji
1. Fundacja pod nazwą „Fundacja Auschwitz–Birkenau”, zwana dalej „Fundacją”, została ustanowiona aktem notarialnym sporządzonym przez Martę Gorzelak, Notariuszem w Warszawie, ul. Generała Zajączka 11, w dniu 15 stycznia 2009 r., repertorium A nr 131/2009 z woli fundatora Władysława Bartoszewskiego.
2. Fundacja działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 o fundacjach (tekst jednolity 1991 r. Dz. U. nr 46 poz. 203 z późniejszymi zmianami) oraz postanowień niniejszego statutu.
3. Fundacja posiada osobowość prawną.
4. Fundacja może posługiwać się tłumaczeniem nazwy na języki obce.
§2
Teren działania, siedziba i jednostki organizacyjne Fundacji
1. Terenem działalności Fundacji jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagranica, zgodnie z prawem Rzeczypospolitej Polskiej oraz prawem miejscowym.
2. Siedzibą Fundacji jest Warszawa.
3. Fundacja może posiadać oddziały i przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz za granicą.
§3
Czas trwania
Czas trwania Fundacji jest nieograniczony.
§4
Organ Nadzorujący
Ministrem właściwym ze względu na cele Fundacji jest Minister właściwy ds. kultury i dziedzictwa narodowego.
Rozdział II
Przedmiot i formy działania Fundacji
§5
Cele i formy działania Fundacji
1. Celem Fundacji jest dbałość o Miejsce Pamięci – teren i pozostałości dawnego KL Auschwitz I i Auschwitz II Birkenau znajdujących się pod opieką Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (dalej „Muzeum”) oraz wspieranie misji Muzeum.
2. Fundacja realizuje swoje cele statutowe poprzez:
a) zbieranie funduszy na konserwację Miejsca Pamięci oraz jej finansowanie, w tym udzielanie dotacji; przez konserwację Miejsca Pamięci należy rozumieć w szczególności konserwację wchodzących w skład dawnego KL Auschwitz I i Auschwitz II Birkenau i znajdujących się obecnie pod opieką Muzeum:
(i) bloków i innych budynków murowanych,
(ii) baraków, wieżyczek i innych obiektów drewnianych,
(iii) ruin po nieistniejących już dziś barakach,
(iv) pozostałości po krematoriach i komorach gazowych,
(v) terenów, rowów, historycznej zieleni,
(vi) rampy, ogrodzeń kolczastych, dróg obozowych i innych instalacji,
(vii) zbiorów archiwalnych i wszelkich innych obiektów ruchomych i
nieruchomych dawnego obozu KL Auschwitz.
b) wspieranie działalności naukowej, edukacyjnej, wydawniczej, wystawienniczej oraz kulturalnej związanej z misją Muzeum,
c) współpracę z osobami fizycznymi i prawnymi prowadzącymi działalność zbieżną z celami Fundacji,
d) współpracę z władzami samorządowymi, rządowymi, organizacjami pozarządowymi i ośrodkami akademicko-badawczymi w Polsce i na świecie w zakresie wymienionym w celach działania Fundacji,
e) inicjowanie i finansowanie własnych projektów, w tym we współpracy z Muzeum i innymi organizacjami.
Rozdział III
Majątek Fundacji
§6
Majątek Fundacji
1. Majątek Fundacji stanowi:
a) fundusz założycielski wskazany w akcie założycielskim Fundacji,
b) ruchomości, nieruchomości, prawa majątkowe i niemajątkowe, udziały, papiery wartościowe, środki pieniężne i inne dobra rzeczowe otrzymane i nabyte w czasie działalności Fundacji.
§7
Finanse Fundacji, księgi rachunkowe
Fundacja prowadzi gospodarkę finansową i księgi rachunkowe na zasadach określonych właściwymi przepisami.
§8
Dochody Fundacji
1. Dochody Fundacji pochodzą w szczególności z:
a) darowizn i dotacji przekazywanych przez fundatora,
b) krajowych, zagranicznych i międzynarodowych darowizn, spadków, zapisów,
c) krajowych, zagranicznych i międzynarodowych dotacji i subwencji oraz
grantów,
d) dochodów z majątku nieruchomego i ruchomego Fundacji,
e) dochodów ze zbiórek i imprez publicznych,
f) odsetek z lokat bankowych.
§9
Przeznaczenie dochodów i tworzenie funduszy
1. Dochody Fundacji stanowią Kapitał podlegający inwestycji (dalej „Kapitał Wieczysty”), chyba że oświadczenie darczyńcy bądź umowa dotacji wyraźnie wskazują inne przeznaczenie przekazanych środków finansowych, rzeczy lub praw. Nie stanowią Kapitału Wieczystego zyski z jego inwestowania przeznaczane na realizację celów Fundacji. Fundacja może przeznaczyć część zysków do reinwestowania, z zastrzeżeniem pkt. 4 niniejszego paragrafu.
2. Środki stanowiące Kapitał Wieczysty nie będą wydawane, ani w inny sposób przeznaczane bezpośrednio na realizację celów Fundacji.
3. Środki stanowiące Kapitał Wieczysty będą w całości inwestowane, z zachowaniem przepisów określających warunki zwolnienia od podatku dochodowego, nabywania papierów wartościowych i innych instrumentów przez organizacje pożytku publicznego, w szczególności przez nabywanie:
a) obligacji Skarbu Państwa, bonów skarbowych oraz obligacji komunalnych lub
b) papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych nabywanych w
ramach zarządzania portfelem inwestycyjnym Fundacji i zdeponowanych na
odrębnym rachunku prowadzonym przez uprawniony podmiot (firmę
inwestycyjną) lub
c) jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.
3a. Środki stanowiące Kapitał Wieczysty będą inwestowane zgodnie z zasadą „bezpieczeństwo jest ważniejsze niż rentowność”, co zostanie osiągnięte dzięki odpowiedniemu zróżnicowaniu i dywersyfikacji inwestycji.
4. Dochody stanowiące zyski z Kapitału Wieczystego Fundacja będzie przeznaczać jedynie na cele określone w § 5 pkt. 2 (a) Statutu, to jest na konserwację Miejsca Pamięci oraz koszty bieżącej działalności. Fundacja przeznaczy w każdym roku nie mniej niż 70% zysku z Kapitału Wieczystego osiągniętego w danym roku lub osiągniętego i niewykorzystanego w latach poprzednich na konserwację Miejsca Pamięci. Zyski z Kapitału Wieczystego mogą być wypłacane w każdym czasie po ich osiągnięciu. Po wpłaceniu na Kapitał Wieczysty kwoty w wysokości 120 mln euro, koszty bieżącej działalności Fundacji nie mogą przekraczać 10% zysku z Kapitału
Wieczystego.
5. Dochody, co do których umowy dotacji bądź oświadczenia darczyńców wskażą inne przeznaczenie niż włączenie do Kapitału Wieczystego, Fundacja może wykorzystywać na cele określone w Statucie zgodnie ze swoim uznaniem oraz ewentualnymi dyspozycjami darczyńców lub postanowieniami umów dotacji.
6. Dochody Fundacji mogą służyć jedynie realizacji jej celów statutowych, z zastrzeżeniem wydatków o charakterze administracyjnym.
7. Fundacja może tworzyć fundusze, w tym o charakterze celowym, zgodnie z wolą darczyńcy.
Rozdział IV
Organy Fundacji
§10
1. Organami fundacji są:
a) Rada Fundacji
b) Zarząd Fundacji
c) Komitet Międzynarodowy
d) Komisja Finansowa
§11
Rada Fundacji
1. Rada Fundacji jest organem stanowiącym, kontrolnym i opiniującym Fundacji.
2. Rada Fundacji składa się z siedmiu do piętnastu członków, powoływanych na 5-letnią kadencję, przy czym w skład pierwszej Rady Fundacji wejdą członkowie powołani na 3 lata, 5 lat i 7 lat. Członkowie Rady Fundacji mogą być powoływani na kolejne 5 letnie kadencje. Członkami Rady Fundacji nie mogą być osoby skazane
prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Przewodniczącemu Komisji Finansowej przysługuje prawo uczestniczenia w posiedzeniach Rady Fundacji, obejmujące prawo wyrażania opinii oraz zgłaszania propozycji uchwał. Prawo Przewodniczącego Komisji Finansowej do uczestniczenia w posiedzeniach Rady Fundacji przysługuje mu również w przypadku, gdy nie jest on członkiem Rady Fundacji.
3. Członków Rady Fundacji pierwszej kadencji powołuje Fundator. Następnych członków Rady na miejsce osób, które przestały pełnić tę funkcję lub dla rozszerzenia składu Rady, powołuje swą decyzją Rada po zasięgnięciu opinii Prezydium Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej działającej przy Premierze Rzeczypospolitej Polskiej i Dyrektora Muzeum.
4. Odwołanie członka Rady wymaga podjęcia stosownej uchwały większością 6/7 głosów pozostałych członków Rady Fundacji.
5. Członkostwo w Radzie Fundacji ustaje w przypadku odwołania, pisemnej rezygnacji z członkostwa lub śmierci członka Rady.
6. Członkowie Rady Fundacji nie pobierają wynagrodzenia z tytułu udziału w pracach tego organu, z wyjątkiem zwrotu wydatków związanych z uczestnictwem w pracach tych organów, w tym kosztów podróży.
7. Nie można łączyć członkostwa w Radzie Fundacji z pełnieniem funkcji w Zarządzie Fundacji ani pozostawać z członkami Zarządu Fundacji w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej.
8. Przewodniczącego wybiera ze swego grona Rada Fundacji. Przewodniczący Rady kieruje pracami Rady, reprezentuje ją na zewnątrz oraz zwołuje i przewodniczy zebraniom Rady.
9. Rada Fundacji może uchwalić Regulamin określający szczegółowo zasady jej działania. Rada Fundacji może powoływać komitety o określonych stosowną uchwałą kompetencjach.
§12
1. Rada Fundacji zbiera się co najmniej raz w roku.
2. Posiedzenia Rady Fundacji zwołuje Przewodniczący Rady z własnej inicjatywy albo na wniosek Zarządu, co najmniej 3 członków Rady lub Fundatora, zgłoszony na piśmie. Zwołanie posiedzenia Rady Fundacji wymaga wysłania każdemu z członków Rady pisemnego zawiadomienia o miejscu, terminie i proponowanym porządku obrad. Wystarczające dla zachowania pisemnej formy jest przesłanie zawiadomienia drogą elektroniczną (w szczególności e-mailem).
3. W przypadku gdy Przewodniczący Rady nie zwoła posiedzenia Rady w terminie 1 miesiąca od daty złożenia stosownego wniosku lub wyznaczy termin posiedzenia późniejszy niż 3 miesiące od daty złożenia wniosku, wtedy posiedzenie Rady może zwołać Fundator, Zarząd lub Dyrektor Muzeum.
4. Z wyjątkiem przypadków przewidzianych w niniejszym Statucie, Rada Fundacji podejmuje decyzje w formie uchwał zwykłą większością głosów. W przypadku oddania równej liczby głosów decyduje głos Przewodniczącego.
5. Do podjęcia uchwały konieczna jest obecność na posiedzeniu przynajmniej połowy członków Rady. Rada może podejmować uchwały również poza posiedzeniami, gdy wszyscy członkowie Rady wyrażą pisemną zgodę na podjęcie uchwały. Dla zachowania wymogu pisemnej zgody członka Rady na podjęcie uchwały
wystarczające jest przesłanie Przewodniczącemu Rady skanu własnoręcznie podpisanego dokumentu pocztą elektroniczną lub faksem.
6. W przypadku gdy pomimo zwołania posiedzenia Rady i należytego powiadomienia wszystkich członków Rady o miejscu i terminie posiedzenia, zebrała się mniej niż połowa członków Rady, Przewodniczący Rady lub inna osoba wskazana w pkt. 2 powyżej zwoła kolejne Posiedzenie, które odbędzie się w terminie nie krótszym niż 7
dni i nie dłuższym niż 21 dni od pierwotnego terminu posiedzenia. Podjęcie uchwał Rady na kolejnym Posiedzeniu zwołanym w trybie określonym w niniejszym pkt. 6 nie wymaga obecności przynajmniej połowy członków Rady.
§13
Do zadań Rady Fundacji należy:
1. Powoływanie i odwoływanie członków Zarządu Fundacji.
2. Powoływanie i odwoływanie członków Komitetu Międzynarodowego na wniosek właściwego państwa lub organizacji międzynarodowej lub z własnej inicjatywy, zgodnie z postanowieniami niniejszego Statutu oraz umowy z właściwym państwem lub organizacją międzynarodową.
2a. Powoływanie i odwoływanie członków Komisji Finansowej.
3. Podejmowanie decyzji o zatrudnieniu członków Zarządu i ustalanie zasad ich zatrudniania.
4. Ocena pracy Zarządu, przyjmowanie corocznych sprawozdań finansowych i udzielanie członkom Zarządu absolutorium.
5. Wytyczanie głównych kierunków działalności Fundacji.
6. Nadzór nad działalnością Fundacji.
7. Zatwierdzanie rocznego sprawozdania Zarządu z działalności Fundacji.
8. Podejmowanie na wniosek Zarządu Fundacji decyzji o połączeniu z inną Fundacją lub
o likwidacji Fundacji.
9. Zatwierdzanie rocznych planów działalności Fundacji oraz planów finansowych.
10. Zatwierdzanie zasad i strategii inwestowania Kapitału Wieczystego.
§14
Rada Fundacji w celu wykonania swych zadań jest uprawniona do:
1. Żądania od Zarządu Fundacji przedstawienia wszelkich dokumentów dotyczących działalności Fundacji.
2. Dokonywania rewizji majątku oraz kontroli finansowej Fundacji, przy pomocy zewnętrznego audytu.
§15
Rada może nadawać darczyńcom lub osobom zasłużonym dla realizacji celów Fundacji tytuły honorowe, jak w szczególności „Darczyńca Miejsca Pamięci”, „Opiekun Miejsca Pamięci”, „Honorowy Konserwator Miejsca Pamięci”.
§16
Zarząd Fundacji
1. Zarząd Fundacji składa się z 1 (jednej) do 6 (sześciu) osób powoływanych przez Radę Fundacji na 3-letnią kadencję. Członków Zarządu pierwszej kadencji powołuje Fundator. Członkami Zarządu Fundacji nie mogą być osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
2. Rada Fundacji może odwołać Zarząd bądź jego poszczególnych członków przed upływem kadencji na jaką zostali powołani.
3. Funkcję członka Zarządu można pełnić przez więcej niż jedną kadencję.
§17
1. Zarząd kieruje działalnością Fundacji i reprezentuje ją na zewnątrz. Zarząd jest uprawniony do podejmowania wszelkich działań, które nie zostały zastrzeżone postanowieniem niniejszego Statutu bądź właściwymi przepisami prawa jako wyłączna kompetencja innego organu Fundacji.
2. Do zadań Zarządu należy w szczególności:
a) sporządzanie rocznych planów działania Fundacji oraz planów finansowych,
b) uchwalanie regulaminu pracy Zarządu,
c) sprawowanie zarządu nad majątkiem Fundacji,
d) ustalanie wielkości zatrudnienia i wysokości środków na wynagrodzenia pracowników Fundacji, zgodnie z przyjętym planem finansowym,
e) przyjmowanie darowizn, spadków i zapisów, subwencji i dotacji. W przypadku powołania Fundacji do dziedziczenia Zarząd składa oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub o odrzuceniu spadku.
3. Zarząd podejmuje decyzje na posiedzeniach, w formie uchwał na podstawie zwykłej większości głosów członków Zarządu obecnych na posiedzeniu, o ile Statut nie wymaga innej, kwalifikowanej większości. W razie równej liczby oddanych głosów decyduje głos Prezesa Zarządu.
4. Zarząd może powoływać pełnomocników do kierowania wyodrębnioną sferą spraw należących do zadań Fundacji.
5. Zarząd co roku, do dnia 30 czerwca, zobowiązany jest przedkładać Radzie Fundacji Roczne Sprawozdanie z działalności Fundacji.
§18
Oświadczenia woli w imieniu Fundacji składa samodzielnie Prezes Zarządu lub dwaj członkowie Zarządu działający łącznie.
§ 18 a
Komisja Finansowa
1. Komisja Finansowa składa się z 4-10 członków, w tym Przewodniczącego, posiadających odpowiednią wiedzę z zakresu finansów lub rachunkowości, powoływanych przez Radę Fundacji na 5-letnią kadencję. Komisja Finansowa może uchwalić swój regulamin pracy, który wymaga zatwierdzenia przez Radę Fundacji.
2. Komisja Finansowa opracowuje założenia i strategie inwestowania Kapitału Wieczystego, które przedkłada Radzie Fundacji do zatwierdzenia. Komisja Finansowa kontroluje i doradza Zarządowi w sprawach operacyjnych dotyczących inwestowania i zarządzania majątkiem Fundacji, uwzględniając zasady i strategie zatwierdzone przez Radę Fundacji. Przewodniczący Komisji Finansowej informuje corocznie Radę Fundacji o istotnych decyzjach inwestycyjnych.
3. Członkowie Komisji Finansowej pełnią swe funkcje honorowo. Członkom Komisji Finansowej przysługuje zwrot wydatków poniesionych w związku z pełnieniem funkcji.
§19
Komitet Międzynarodowy
1. Członków Komitetu Międzynarodowego powołuje i odwołuje Rada Fundacji z własnej inicjatywy lub na wniosek władz państw lub organizacji międzynarodowych, które przekazały Fundacji znaczące środki finansowe lub rzeczowe, stanowiące w szczególności Kapitał Wieczysty Fundacji.
2. Wniosek o powołanie lub odwołanie członka Komitetu Międzynarodowego składa, w braku odmiennego postanowienia umowy, na podstawie której państwo lub organizacja międzynarodowa przekazała Fundacji środki finansowe lub rzeczowe:
a) w przypadku państw – szef przedstawicielstwa dyplomatycznego tego państwa akredytowany przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, a w braku takiego przedstawicielstwa – minister właściwy dla spraw zagranicznych tego państwa;
b) w przypadku organizacji międzynarodowych – organ właściwy dla reprezentowania tej organizacji zgodnie z umową międzynarodową, na podstawie której organizacja ta została ustanowiona.
3. Komitet Międzynarodowy zbiera się co najmniej raz do roku.
§20
1. Komitet Międzynarodowy pełni funkcję doradczą i opiniującą.
2. W uzasadnionych przypadkach odwołanie członka Komitetu Międzynarodowego, i przez to pozbawienie go członkostwa w Komitecie, może nastąpić w wyniku uchwały podjętej przez Radę Fundacji.
3. Członkostwo w Komitecie Międzynarodowym ustaje w przypadku pisemnej rezygnacji, odwołania przez Radę lub śmierci.
4. Członkowie Komitetu Międzynarodowego nie pobierają wynagrodzenia z tytułu udziału w pracach tego organu, z wyjątkiem zwrotu udokumentowanych wydatków związanych z uczestnictwem w pracach tych organów, w tym kosztów podróży.
5. Nie można łączyć członkostwa w Komitecie Międzynarodowym z pełnieniem funkcji w Zarządzie Fundacji, Radzie Fundacji lub ze stosunkiem pracy z Fundacją.
§21
Działalność pożytku publicznego Fundacji
1. Fundacja prowadzi działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rzecz ogółu społeczności jako działalność pożytku publicznego. Działalność ta jest wyłączną statutową działalnością Fundacji.
2. Działalność statutowa Fundacji jest prowadzona jako działalność nieodpłatna w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
3. Fundacja nie może udzielać pożyczek lub dokonywać zabezpieczenia zobowiązań majątkiem Fundacji w stosunku do członków organów Fundacji lub pracowników Fundacji oraz osób, z którymi członkowie organów Fundacji oraz pracownicy Fundacji pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku
pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych dalej „osobami bliskimi”.
4. Fundacja nie może przekazywać swojego majątku na rzecz członków organów Fundacji lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach.
5. Fundacja nie może wykorzystywać swojego majątku na rzecz członków organów Fundacji lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że to wykorzystanie bezpośrednio wynika ze statutowego celu Fundacji.
6. Fundacja nie może dokonywać zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organów Fundacji lub pracownicy Fundacji oraz ich osoby bliskie, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.
§ 21 a
Roczne Sprawozdanie z działalności Fundacji i Audyt Zewnętrzny
Roczne sprawozdanie z działalności Fundacji i audyt zewnętrzny, niezależnie od elementów wymaganych przez właściwe przepisy prawa, powinny przedstawiać:
a) ocenę prawidłowości kierowania działalnością Fundacji,
b) zmiany sytuacji majątkowej i dochodowej, a także płynność i rentowność Fundacji,
c) transakcje przynoszące straty oraz przyczyny strat, jeżeli te transakcje i przyczyny miały znaczenie dla sytuacji majątkowej i dochodowej Fundacji,
d) przyczyny straty netto wykazanej w rachunku zysków i strat.
§22
Zmiana Statutu
1. Dokonanie zmian w statucie Fundacji wymaga podjęcia uchwały Rady Fundacji większością 2/3 spośród wszystkich członków Rady, po zasięgnięciu opinii Komitetu Międzynarodowego, Dyrektora Muzeum oraz Zarządu Fundacji.
2. Zmiana przeznaczenia Kapitału Wieczystego wymaga uchwały podjętej jednomyślnie przez wszystkich członków Rady Fundacji po zasięgnięciu opinii Komitetu Międzynarodowego oraz dyrektora Muzeum.
3. Wymóg zasięgnięcia opinii Komitetu Międzynarodowego, opinii Dyrektora Muzeum lub opinii Zarządu Fundacji uważa się za spełniony jeśli w ciągu 15 dni od przedstawienia przez Radę stosownego wniosku o zaopiniowanie proponowanych zmian odpowiednio – Komitetowi Międzynarodowemu, Dyrektorowi Muzeum lub Zarządowi Fundacji – nie zostanie przekazana pisemna opinia organu lub podmiotu o którym mowa w niniejszym punkcie.
Rozdział V
Postanowienia Końcowe
§23
Likwidacja Fundacji
1. O likwidacji Fundacji decyduje w drodze jednomyślnie podjętej uchwały Rada Fundacji, po zasięgnięciu opinii Komitetu Międzynarodowego oraz Dyrektora Muzeum.
2. Likwidatora Fundacji powołuje w drodze uchwały Rada Fundacji na wniosek Zarządu.
3. Środki majątkowe pozostałe po przeprowadzeniu likwidacji Fundacja przeznacza w postaci dotacji na rzecz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
4. O likwidacji Fundacji Zarząd Fundacji niezwłocznie zawiadamia Sąd oraz Ministra właściwego ds. Kultury.
§24
Sprawy nieuregulowane
W sprawach nieuregulowanych statutem zastosowanie znajdują przepisy ustawy o fundacjach.