Fundacja Auschwitz-Birkenau, Muzeum Auschwitz oraz International March of the Living zawarły porozumienie dotyczące finansowania projektu konserwacji ok. 8 tysięcy bucików dziecięcych, które znajdują się w Zbiorach Miejsca Pamięci. Stanowią one poruszający symbol cierpienia najmłodszych ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz.
Przy podpisaniu porozumienia w Pracowniach Konserwatorskich Muzeum 20 września obecni byli dwaj ocalali z Auschwitz osadzeni w obozie w 1944 r.: Arye Pinsker (ur. 1930), deportowany w transportach Żydów z Węgier oraz Bogdan Bartnikowski (ur. 1932), deportowany w transportach Polaków w trakcie Powstania Warszawskiego.
– Ciężko mi patrzeć na te buciki. Patrzę na nie i myślę, że może są tu także buty moich sióstr bliźniaczek – powiedział Arye Pinsker.
– To bardzo tragiczny widok, ale cieszę się, że te buciki zostaną zachowane na wieczność jako dowód tego, że w Auschwitz zamordowano tysiące dzieci – powiedział Bogdan Bartnikowski.
Dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr Cywiński podkreślił, że śmierci ponad 200 tysięcy dzieci w Auschwitz nie da się pojąć: – Tego okrucieństwa i niesprawiedliwości nie tłumaczy żadna polityka, żadna ideologia, żadna wizja świata. Kontrast okrucieństwa i bezduszności świata dorosłych widać w Auschwitz chyba najpełniej właśnie w zderzeniu z ufnymi, ciekawymi życia, całkowicie niewinnymi i bezbronnymi dziećmi, które wrzucono w świat, którego nie potrafiły pojąć. I ten świat zachowany jest w każdym pojedynczym buciku. Po tylu dzieciach zachowały się tylko te buciki. Dlatego musimy zrobić wszystko, by zachowały się jak najdłużej.
Pierwszą darowiznę na projekt konserwatorski International March of the Living (IMOL) otrzymał od Eitana Neishlosa, wnuka ocalałych z Holokaustu, przewodniczącego Neishlos Foundation. IMOL ogłosił także kampanię fundraisingową na ten cel, opatrzoną hasłem "From Soul to Sole".
– Kiedy otrzymaliśmy prośbę od Fundacji Auschwitz-Birkenau o zachowanie butów dzieci zamordowanych w obozie, było dla nas jasne, że powinniśmy wziąć na siebie ten moralny obowiązek. Konserwację butów tych niewinnych dzieci traktujemy jako zachowanie po wsze czasy świadectwa brutalności reżimu nazistowskiego, ale także jako ważną inicjatywę edukacyjną – powiedziała Phyllis Greenberg Heideman, prezydent IMOL.
– Buciki najmłodszych ofiar obozu Auschwitz są szczególnym symbolem zbrodni popełnionych w tym miejscu. Wymagają troski, jak każdy przedmiot osobisty ratowany przez konserwatorów Muzeum, jednak wywołują poczucie jeszcze większej odpowiedzialności naszego pokolenia za ich zachowanie. Dlatego Fundacja Auschwitz-Birkenau zdecydowała się na zainicjowanie tej wyjątkowej akcji zabezpieczenia finansowania procesu konserwacji wszystkich bucików będących pod opieką Muzeum. Dziękuję darczyńcom Fundacji, a w szczególności za partnerstwo Marszu Żywych – oni od ponad 30 lat maszerują, aby upamiętnić ofiary zamordowane w obozach koncentracyjnych – powiedział Wojciech Soczewica, dyrektor generalny Fundacji Auschwitz-Birkenau.
Projekt konserwacji bucików dziecięcych w Pracowniach Konserwatorskich Muzeum Auschwitz jest planowany na ok. dwa lata.
– Konserwacja całego zbioru butów dziecięcych będzie wieloetapowym przedsięwzięciem. Każdy przedmiot tej dużej grupy będzie traktowany indywidualnie. Pomimo że należą do jednego rodzaju przedmiotów i posiadają wspólną część historii, to każdy z nich ma cechy indywidualne, zbudowany jest z podobnych materiałów, ale różniących się istotnymi w procesie konserwacji szczegółami. Każdy z tych przedmiotów jest niepowtarzalny, ponieważ zawiera ślady życia innego człowieka. Dlatego nie można do konserwacji tych obiektów podejść w sposób masowy, powtarzalny i mechaniczny – powiedziała Nel Jastrzębiowska z Pracowni Konserwatorskich Muzeum.
Na podstawie szacunkowych danych przyjmuje się, że do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz deportowanych zostało ok. 232 tysięcy dzieci i młodocianych, z których ok. 216 tysięcy stanowili Żydzi, 11 tysięcy Romowie, ok. 3 tysięcy Polacy, ponad tysiąc Białorusini oraz kilkaset Rosjanie, Ukraińcy i inni. Ogółem w obozie zarejestrowano ok. 23 tysięcy dzieci i młodocianych, z których w styczniu 1945 r. na terenie Auschwitz oswobodzono około 700.