1 października w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Warszawie odbyło się 14. Posiedzenie Komitetu Międzynarodowego Fundacji Auschwitz-Birkenau, w którym udział wzięli przedstawiciele państw wspierających działania fundacji na rzecz zachowania Miejsca Pamięci Auschwitz. Oprócz spraw dotyczących konserwacji Miejsca Pamięci ważnym tematem rozmów była zbliżająca się 80. rocznica wyzwolenia Auschwitz.
Otwierając posiedzenie, przewodniczący Rady Fundacji Auschwitz-Birkenau Marek Zając podziękował obecnemu na spotkaniu ministrowi Grzegorzowi Karpińskiemu, za to, że spotkania Komitetu Międzynarodowego mogły wrócić do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Następnie zwrócił się do wszystkich członków Komitetu: – Wszyscy zdajemy sobie sprawę jak ważne jest zachowanie śladów tej tragicznej historii. Konserwacja w Miejscu Pamięci oraz wszelkie pracę z nią związane, były i są wielkim wyzwanie. To praca, która wymaga ogromnego poświęcenia.
– Zbliża się 80. rocznica wyzwolenia KL Auschwitz. Z każdym rokiem jest coraz mniej Ocalałych, którzy są z nami. Musimy zrobić wszystko, aby ich głosy rozbrzmiały z pełną mocą w tym dniu, na całym świecie. Musimy powstrzymać świat przed ponownym przyjęciem katastrofy nienawiści. To nasz wspólny cel, wspólny obowiązek i wspólne zadanie – dodał Zając.
Prezes Fundacji Auschwitz-Birkenau oraz dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, dr Piotr M. A. Cywiński, podkreślił znacznie pomocy Fundacji dla zachowania autentyzmu w Miejscu Pamięci: - W ubiegłym roku na prowadzenie prac konserwatorskich Fundacja przekazała rekordowe dwadzieścia siedem milionów złotych, a suma wsparcia dla Muzeum od początku działania Fundacji przekroczyła na początku tego roku sto milionów złotych.
Jolanta Banaś-Maciaszczyk, kierująca Konserwacją w Miejscu Pamięci przedstawiła informację o czternastu prowadzonych lub też zakończonych niedawno projektach finansowanych ze środków Fundacji Auschwitz-Birkenau. Dotyczą one zarówno konserwacji murowanych baraków, latryn, kuchni i łaźni oraz ruin krematoriów i komór gazowych w byłym obozie Auschwitz II-Birkenau, jak i konserwacji przedmiotów należących do ofiar. Wśród nich są m.in. tysiące bucików należących do najmłodszych ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady. Projekty konserwatorskie dotyczą także zabezpieczenia historycznej zieleni, regulacji stosunków wodnych na terenie Birkenau, jak i cyfrowej dokumentacji prowadzonych prac.
– Stosowane i wypracowane przez konserwatorów Muzeum standardy i wysoka jakość prac konserwatorskich to gwarancja jak najdłuższego zachowania historycznych obiektów Miejsca Pamięci – podkreślił podczas posiedzenia Rafał Pióro, zastępca dyrektora Muzeum Auschwitz odpowiedzialny za konserwację.
Dyrektor generalny Fundacji Wojciech Soczewica podkreślił, że poza swoim głównym zadaniem, finansowaniem prac konserwatorskich, Fundacja stopniowo rozwija także wsparcie dla działań edukacyjnych, które finansowane są ze środków pozyskanych dodatkowo, poza Funduszem Wieczystym.
– Platforma „Auschwitz. In Front of Your Eyes”, która służy do zwiedzania Miejsca Pamięci Auschwitz z przewodnikiem – na razie dostępna w siedmiu językach – została uruchomiona w styczniu tego roku. Coraz więcej szkół oraz instytucji zaczyna włączać te formę zwiedzania do swoich programów. Na przykład Leeds przeznaczyło środki na to, żeby Muzeum Auschwitz zwiedzili online uczniowie ze wszystkich 44 publicznych szkół w tym brytyjskim mieście. Pracujemy też nad ogólną strategią edukacyjną dla Muzeum, a w niedalekiej przyszłości rozpoczniemy też specjalny program szkoleń dla muzealnych przewodników – powiedział Wojciech Soczewica.
– Projekt zwiedzania online ma dla nas szczególne znaczenie. Widzimy zainteresowanie taką formą zwiedzania nie tylko ze strony szkół i instytucji edukacyjnych, ale także firm, które chcą włączyć refleksję na temat dehumanizacji opartą o historię Auschwitz w etyczny fundament swoich organizacji. Jesteśmy także na początku zupełnie nowego projektu, którym jest utworzenie w budynku obozowej kuchni byłego obozu Auschwitz I wystawy sztuki stworzonej przez więźniów w obozie oraz przez Ocalałych już po jego wyzwoleniu – dodał dyrektor Cywiński.
Piotr Cywiński w swoim wystąpieniu mówił też o zbliżającej się 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz. Będzie to zapewne ostatnia okrągła rocznica z obecnością dużej grupy Ocalałych z Auschwitz. Ich słów słuchać będzie cały świat, w tym zgromadzone przed główną bramą byłego obozu Auschwitz II-Birkenau delegacje państwowe.
– W centrum zainteresowania tego dnia będą właśnie Ocalali. Nie wiemy jeszcze, ilu z nich będzie w stanie fizyczne być z nami 27 stycznia. Mam nadzieję, że będzie to kilkadziesiąt osób. Natomiast podkreślić należy, że podczas obchodów rocznicy wyzwolenia nie będzie żadnych wystąpień politycznych – podkreślił dyrektor Cywiński.
Podczas dyskusji na posiedzeniu Komitetu padło wiele pytań dotyczących rocznicy, a dyplomaci – na razie nieoficjalnie – zapowiadają obecność wielu delegacji na najwyższym możliwym szczeblu.
Główne obchody 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz rozpoczną się 27 stycznia o godzinie 16. w specjalnym namiocie, który stanie nad bramą do byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Jednym z symboli obchodów będzie wagon towarowy, taki jak te, którymi Niemcy deportowali Żydów do obozów zagłady.