Przedstawiciele państw-darczyńców wspierających Kapitał Wieczysty Fundacji Auschwitz-Birkenau spotkali się 22 października na 10. posiedzeniu Komitetu Międzynarodowego Fundacji. Spotkanie – ze względu na sytuację epidemiczną – odbyło się w trybie zdalnym.

– Spotykamy się w ciężkich czasach. Dlatego dziękuję wszystkim członkom Komitetu za obecność. Z powodu pandemii spotkanie w tym roku odbywa się nieco później niż zwykle.  Należy podkreślić, że rok 2019 był rekordowy jeśli chodzi o pieniądze przekazane przez Fundację na prace konserwatorskie w Miejscu Pamięci Auschwitz. Było to 12 milionów złotych. W tym roku ta suma będzie jeszcze większa. Dzięki temu prace Globalnego Planu Konserwacji mogą być cały czas realizowane, nawet w trudnym okresie pandemii. Pokazuje to tylko słuszność decyzji o powołaniu Fundacji – powiedział Marek Zając, przewodniczący Rady Fundacji Auschwitz-Birkenau.

„Pandemia drastycznie wpłynęła na realizacji zadań muzeów opiekujący się miejscami pamięci. Decyzja o zamknięciu Muzeum Auschwitz-Birkenau na kilka miesięcy spotkała się niezrozumieniem świata, choć był to dla wszystkich pewien szok. Nie było takiego przypadku w powojennej historii. Poprzednie założenia ekonomiczne Miejsca Pamięci trzeba było zmienić ze względu na znacznie zmniejszoną liczbę odwiedzających. Muzeum zmierzyło się z tymi bezprecedensowymi zmaganiami w sposób niezwykle efektywny, a  polski rząd zapewnił instytucji finansowe przetrwanie. Nowa sytuacja jeszcze mocniej pokazuje, jak złożona jest misja zachowania pamięci, i jak edukacja - łącznie z tymi elementami, które można realizować online – musi być połączona z dbałością o autentyzm miejsca" – napisał w liście do członków Komitetu minister Michał Dworczyk z KPRM.

„Tak jak Fundacja Auschwitz-Birkenau stanowi fundament zachowania autentyzmu, tak Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, którego nową siedzibę otwarto pod koniec 2019 r., i które stanowi integralną częścią Muzeum, stanowi fundament działalności edukacyjnej. To doskonałe przykład holistycznego podejścia dyrekcji Muzeum oraz Fundacji jeżeli chodzi o kierowanie Miejscem Pamięci, wyznaczanie priorytetów i długoterminowe planowanie” – czytamy w liście.

O bezprecedensowej sytuacji związanej z pandemią koronawirusa, zamknięciu Muzeum i związanych z tym konsekwencjach dla frekwencji i budżetu Muzeum mówił dr. Piotr M. A. Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz i prezes Fundacji Auschwitz-Birkenau. – Nadzwyczajne wsparcie Fundacji pozwoliło na realizację kilku nowych projektów, w które mogli zaangażować się pracownicy Muzeum pod nadzorem naszych konserwatorów. Dzięki temu w tej dramatycznej sytuacji udało się uratować wiele miejsc pracy. Należy podkreślić, że w tym trudnym okresie realizacja prac konserwatorskich nie była w żaden sposób zagrożona – powiedział.

Podczas posiedzenia podsumowano najważniejsze wydarzenia ostatnich miesięcy. Dla Kapitału Wieczystego Fundacji najważniejsza była decyzja Niemiec o podwojeniu swojego wsparcia finansowego z 60 do 120 milionów euro. Znacząco swoje wsparcie zwiększyły także Stany Zjednoczone, Niderlandy oraz Wielka Brytania. Donacje zwiększyły też Irlandia, Monako i Portugalia. Podczas posiedzenia zapowiedź podniesienia swojego wkładu do Kapitału Wieczystego zapowiedziały Włochy.

Dyrektor Generalny Fundacji Wojciech Soczewica podsumował działania związane z pozyskiwaniem nowych środków do Kapitału Wieczystego. Dziękował wszystkim państwom-darczyńcom, które w ostatnim okresie zdecydowały się na zwiększenie swojego wkładu do Kapitału Wieczystego. W sumie deklaracje finansowe wynoszą ponad 170 mln euro.

– W przyszłości Fundacja dokona także analizy możliwości wsparcia misji Muzeum w zakresie szeroko pojętej edukacji. Zapoczątkowanie tych działań możliwe będzie dzięki środkom z darowizny przekazanej Fundacji przez Operę Państwową w Berlinie z okazji 75. rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz, które zgodnie z wolą donatora powinny być przeznaczone na sfinansowanie międzynarodowego projektu edukacyjnego – dodał Soczewica.

O pracach konserwatorskich realizowanych w Miejscu Pamięci Auschwitz mówiła szefowa Globalnego Planu Konserwacji Agnieszka Tanistra-Różanowska. Wśród najważniejszych prowadzonych prac są konserwacja i zabezpieczenie ruin komory gazowej i krematorium II, oraz konserwacja baraków murowanych na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Dzięki wsparciu Fundacji w 2019 r. konserwacji poddano 400 listów obozowych, a także prawie 400 obiektów ze Zbiorów Muzeum: waliz, koszy, butów, garnków, puszek po cyklonie B, czy elementów komór gazowych i krematorium. Na potrzeby dokumentacji konserwatorskiej zakupiony został także skaner laserowy. Rozpoczęły się również prace mające na celu stworzenia zaplecza konserwatorskiego dla Globalnego Planu Konserwacji w historycznym budynku tzw.  małych ziemniaczarek.

Rolą Komitetu Międzynarodowego Fundacji Auschwitz-Birkenau jest zapewnienie państwom-darczyńcom pełnego dostępu do informacji dotyczących finansów i działań Fundacji. Komitet pełni też funkcję doradczą i opiniującą. W jego skład wchodzą osoby rekomendowane przez poszczególne państwa.